कर्म गर : फलको आशा नराख – भागवत गीता। 

नारायण घिमिरे

भागवत गीताको अध्याय-२, पद ४८ मा  श्रीकृष्णको एउटा महत्त्वपूर्ण वाणी भेटिन्छ। कर्म गर, तर फलको आशा नगर। आफैलाई तत्काल कुनै निश्चित फाइदा प्राप्त हुने अपेक्षा त्यागेर तपाई आफ्नो तत्कालीन कर्तव्यहरू पूरा गर्दै अघि बढ्नुहोस् भन्ने नै यसको मूल भावार्थ हो। पुरै होस-हवासमा आफ्नो दिमागको पुर्णरुपमा सन्तुलित उपयोग गर्दै आफ्नो कर्तव्यमा नियमित रुपमा लिन हुनु लाई  गीतामा त्यागको भावनाको चिनारीको रूपमा प्रस्तुत गरिएको भेटिन्छ। “कर्म” शब्द सुन्ने बित्तिकै मानिसले सामान्य रूपमा लिने अर्थ सबैमा अवगत नै छ। यसको आध्यात्मिक…

आयुर्विज्ञान: कफ दोष

आयुर्विज्ञान: क्वान्टम आयुर्वेद

मोनो-भौतिक कफ दोष

नारायण घिमिरे

अर्थ (पृथ्वी) तत्व र जल तत्त्वले आफ्नो अधिक प्रभाव जमाएको पन्चतत्वको मिश्रणवाट कफ दोष निर्माण हुने गर्छ। शरीरमा सन्तुलित रहदा राम्रो र प्रभावकारी नतिजा जस्तै वृद्धि, शक्ति, जटिलता व्यवस्थापन, खुसी आदि दिने कफ, पित्त र वात दोषले सन्तुलन गुमाउँदा भने हानिकारक अवस्थाहरू जस्तै रोग लगायतका विभिन्न विकृतिहरू पैदा गरिदिन्छ।

कफ दोषका गुणहरूमा तेलीय (ग्रीजी, सोपी ऒइल्लि), चिसो, गह्रुङ्गो, कम गतिशील, माटो जस्तो स्थिर र बलियो आदि पर्दछ। यस्तो प्रकृतिको मानिसको पूर्ण विकसित मोटो शरीर, ठुलो…

चरम अत्याचारमा आयुर्वेदिक र हर्बल क्षेत्र।

नारायण घिमिरे

खोपहरूमा थोरै मात्रामा केही विशिष्ट पदार्थहरू हालिएको हुन्छ। खोपहरूमा हालिने हरेक पदार्थको नितान्त आवश्यक र महत्त्वपूर्ण भूमिका रहने गर्दछ। भ्याक्सिनका हालिने तत्त्वहरूलाई लामो समयदेखि ध्यानपूर्वक अध्ययन गरिएर खोपहरूमा प्रयोग हुन सुरक्षित यकिन भए पछि मात्र सुरक्षित मात्रामा हाल्ने गरिन्छ। सत्तरी वर्ष भन्दा लामो समय देखि  भ्याक्सिनहरूमा सुरक्षित रूपमा एल्युमिनियमको सुरक्षित उपयोग हुँदै आएको छ। एल्युमिनियम प्रकृतिका रहने धेरै खनिजहरू मध्ये एक खनिज हो। सानो मात्रामा यो हावामा समेत पाइन्छ।

खोपको आफ्नै प्रतिरक्षा क्षमता प्रभावकारी बनाउन वा राम्रोसँग काम गर्न…

अर्थ मन्त्रीज्यू ! ज्ञान-बजारको भ्रष्टाचार रोक्ने कि?

नारायण घिमिरे

मलाई किन किन नेपालका सोसल मिडियामा निकै आक्रमण हुने गरेका केपी ओली, विष्णु पौडेल, नारायण वाग्ले, विजय कुमार, खगेन्द्र सङ्ग्रौला हुन् वा वाह वाह पाउने महावीर पुन, गगन थापा, कुलमान घिसिङ, रवि लामिछाने सबैमा फरक क्षमता युक्त खुबी भएका मानिसहरू लग्दछ। लेखिकामा सित्तल दाहाल गायिकामा कोमल ओली नेपाल भन्दा अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा भएको भए ती राम्रो ईज्यत पाउँथे, अझ धेरै प्रगति गर्थे होला भन्ने जस्तो अनुभूति हुन्छ।

नेपाल त यस्तो मुलुक छ कि तपाईलाई कसैको क्षमता राम्रो लाग्यो  र राम्रो…

वेद र सामाजिक कुरीति

नारायण घिमिरे

सामान्य भाषामा वेदको अर्थ ज्ञान हो। वेदलाई पुरातन ज्ञान विज्ञानको अथाह भण्डार मानिन्छ।वेद लाई श्रुति मानिन्छ। हाम्रो समाजमा वेद सँगै अन्य स्मृतिहरू बारे पनि पटक पटक चर्चा हुने गर्छ। जानकारहरू श्रुति र स्मृतिका सम्बन्ध बुझ्न रुखको उदाहरण दिने गर्छन्। एउटा रुखलाई तपाईँ उल्टो गरेर हेर्दा देखिने आकृतिले श्रुति र स्मृतिका सम्बन्धको प्रतिबिम्ब झल्काउँछ।

एउटा जरा माथि र टुप्पो तल रहेको पिपलको रुख जहाँ जरालाई रुखको एक मात्र स्रोत मानिन्छ त्यो ब्रमाण्ड, ज्ञान र चेतनाको मुल शरीर हो। उक्त जरामा…

हरिवोधनी एकादशी (ठुलो एकादशी) रहेछ सनातन खाद्य दिवस !

नारायण घिमिरे

उज्यालो हुने रात जहाँ चन्द्रमाले सूर्यको प्रकाश पृथ्वीमा फर्काएर पृथ्वीलाई उज्यालो बनाउँछ त्यसलाई हामी शुक्ल पक्ष भन्ने गर्छौ। जुन रातमा परावर्तित प्रकाश हुँदैन त्यो रात अध्येरो हुने हुँदा त्यसलाई कृष्ण पक्ष भन्ने  गरिन्छ। कृष्णलाई प्रकाश विहीनता वा कालरात्रिको अर्थमा लिने गरिन्छ।यथार्थमा हरिवोधनी एकादशी (ठुलो एकादशी) को दिन सनातन खाद्य दिवसको रूपमा मनाइन्छ। भगवान् विष्णु लाई चाही खाद्य विज्ञानका प्रवर्तकका रूपमा पुजिन्छ।

हाम्रा गाउँ घरमा पण्डितहरू कार्तिक महिनाको शुक्ल नवमी बाट पूर्णिमा सम्म भगवान विष्णुको अमलाको रुखमा बास हुने बताउँछन्।…

पन्ध्र-पुस कति वैज्ञानिक ?

नारायण घिमिरे

पन्ध्र-पुस पुस महिनाको १५ गतेका दिन मनाइने चाड हो। पुस १५ गतेदेखि रात लामो हुने क्रमको अन्त्य हुन्छ र दिन लामो हुन सुरु हुन्छ। लन्डनको ग्रिनविचलाई शून्य डिग्री समय मानेर विश्वको समयको निर्धारण गर्ने गरिएको छ।

नेपालको स्ट्यान्डर्ड समय गौरीशंकर हिमालको समय हो। ग्रिनविच र गौरीशंकरको समयमा ५ घण्टा ४५ मिनेटका अन्तर छ। नेपालमा गौरीशंकर हिमालमा घाम झुल्किएपछि ल्होछार नयाँ वर्ष पुस १५ सुरु हुन्छ। नेपालका विभिन्न ठाउँहरूमा यो चाड मनाउने गरिन्छ।

पन्ध्र-पुसको रात नसुतेर गाउँ खाने कथा र दन्ते…

टक्सिक स्ट्रेस – स्वाद, चरित्र र वेद

नारायण घिमिरे

भागवत गीता अध्याय १७ विश्वासको भागका अनुसार स्वच्छ र ताजा अवस्थाको खानेकुराले तागत उपलब्ध गराउने गर्दछ।  तन्तु तन्तु हरुको शुद्धीकरण गर्दछ। स्वास्थ्य राख्ने हुँदा खुसी र सन्तुष्टि वृद्धिको आधारशिला तैयार गरिदिन्छ। मानिसको आयु वृद्धि गर्दछ। पौष्टिक खानाहरू मीठो, रसिलो, पूरक र स्वादिष्ट हुन्छन्।

ती खाने कुराहरू जुन अधिक मात्रामा टर्रो, अमिलो, नुनिलो वा तितो स्वादमा रहन्छन तिनीहरू विशेष प्रकारका लगाव युक्त मानिसहरूको प्रिय खाना बन्ने गर्दछ। त्यस्ता खानाहरूले स्वस्थ मानिसमा पीडा, कष्ट र रोग समेत निम्त्याउन सक्दछ। खाना खान…

दिगो सफलताको मन्त्र

नारायण घिमिरे, टोरन्टो

साँझपख काम विशेषले डाँडाको टुप्पो पर्ने गाउँ बाहुन भन्ज्याङ जानैपर्ने भयो । टर्च लाइटमा ब्याट्री कम थियो । जंगलमा चाहिन्छ भनेर जेनतेन छामछाम छुमछुम गर्दै कल्चोकको ठाडो बाटो चढ्दै थिएँ । बाटोमै भेटिए सीमा र सुनीता । अँध्यारोमा असिनपसिन हुँदै उक्लिरहेका । मैले झोलाबाट लाइट निकालें । उनीहरूलाई मेरी मितिनी आमाको घरसँगै जोडिएको जिमाँको घरसम्म पुर्याइदिएँ । टर्च लाइट बल्दै नबल्ने भएर थन्कियो । त्यो रात अरू माथि जान सकिने अवस्था रहेन ।

मितिनी आमाको घरमा मलाई सुत्नका…

शिव रात्रिमा पुग्दै गर्दा क्यानडामा आयुर्वेदिक गाँजा युक्त ओखतीको फर्मुलेसन सम्पन्न। फर्मुला किन्न धेरै लालायित।

आयुर्बेदमा १३ फरक डोजेज फर्ममा १९१ (आन्तरिक १८७ फर्मुला र बाहिरी ४ फर्मुला) भन्दा धेरै ओखतीहरूमा गाँजाको प्रयोग भएको भेटिन्छ।

त्यसमा पनि मुख्य तय १११ हर्बल -मिनिरल – मेटल हाली बन्ने प्रकृतिका रस प्रकृतिका ओखती, ३० थरी ट्याब्लेट वा गुटिका, १७ थरी पाउडर वा चुर्ण, ०९ थरी मिठाई जस्तो अवलेह, ४ थरी रक्सी – तेल मिश्रित अश्म, ०३ थरी डिकोकसन मतलब कभाथा र ग्रथ, एक अल्कोहोलिक वा अरिस्ट, एक मोदका वा बोलस , एक सत्तावा (एसेंस), एक लौह (फलाममा आधारित)…

हाम्रो भान्सा नै हाम्रो औषधालय हो।

बेसार पानी एक उत्कृष्ट ओखती हो। नेपाली भान्साको तागत महसुस गरौँ। नेपाली भान्सामा सजिलै पाइने मर मसला र जटिबुटी कसरि कोरोना जस्ता भाइरसको सङ्क्रमण विरुद्ध प्रतिरोधात्मक क्षमता बृद्दि गर्ने सहयोगी हुन्छ भन्ने बारे नेपालका चर्चित मिडिया कर्मी राजेन्द्र बनिया सँग क्यानडाका खाद्य तथा औषधि विज्ञ नारायण घिमिरेको कुराकानी हाम्रा पाठक लाई लाभदायक हुने ठानी यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ।

यसले नेपाली भान्साका सामग्रीहरूले मानिसमा पुर्‍याउन सक्ने आश्चर्य जनक ईमुन शक्ति बारे हाम्रा पाठकलाई परिचित गराउने छ।

बलात्कार संस्कृतिको नै उन्मुलन जरुरी !

नारायण घिमिरे

विगतमा तिन दशक लगाएर कुख्यात बलात्कारीहरूमा गरिएको अर्थपूर्ण विस्तृत अनुसन्धानले  देखाए अनुरूप धेरै यौन हिंसा, आपत्तिजनक दुर्व्यवहार र त्यसमा विशेष गरी बलात्कार जस्ता अपराधहरूको प्रत्यक्ष सम्बन्ध मानसिक स्वास्थ्यमा देखिएको विकृत सँग सम्बन्धित रहने गर्छ।

बलात्कार सम्बन्धका धेरै जसो अनुसन्धानहरू प्राय पश्चिममा मुलुकमा भएका अनुशन्धानहरु छन्। नेपाल जस्ता मुलुकहरुमा पछिल्लो समयमा मौलाएको बलात्कार बारे बलात्कारीहरूमा अर्थपूर्ण अनुसन्धान गर्न नसकिएकोले बलात्कार जन्य गतिबिधिहरुको नियन्त्रणको लागि बलात्कारीलाई अपराधी करार गरी दण्डित गर्नुमा सीमित बनिदिएकोले समस्या समाधान तर्फ नभएर दिन प्रतिदिन मौलाउँदो क्रममा…